Moeder Lucinda (53) in gesprek met dochter Sky (16)
Interview
Van twee kanten: twee generaties over duurzaamheid
Lucinda leeft vrij sober, terwijl haar dochter Sky iedere week uit eten gaat. En waar Lucinda het liefst tweedehandskleding koopt, bestelt Sky regelmatig bij grote ketens. Hoe belangrijk is duurzaamheid voor beide generaties? Een gesprek over groen doen en je invloed als individu, aan de hand van vijf stellingen. ‘Ik denk dat je meer verschil maakt dan je denkt.’
Stelling 1: Duurzaamheid is een groot onderdeel van mijn dagelijks leven.
Lucinda: “Zeker! Wij doen veel aan duurzaamheid als gezin. We gooien geen eten weg, nemen zelf tassen mee naar de winkel en scheiden ons afval. We hebben onze eigen moestuin, waar we groente en kruiden verbouwen. Regenwater vangen we op in tonnen. Waar mogelijk, pakken we de fiets in plaats van de auto. En laatst stond ik nog blikjes te rapen op een parkeerplaats. Rotzooi ruim ik altijd op; daar voel ik me verantwoordelijk voor.”
Sky: “Duurzaamheid is geen thema dat ik uitgebreid bespreek met vriendinnen. Op kleine dingen let ik wel, zoals plastic flesjes en blikjes inleveren. Maar over vliegen doe ik niet moeilijk. Ik wil gewoon op vakantie en vind vliegen leuk om te doen.”
Lucinda: “Vliegen vind ik een lastige. Als het vliegtuig gaat, ja, dan kan ik net zo goed mee. En ik wil ook wel wat zon in de zomer… Tja, het blijft lastig.”
Lucinda: ‘Op Sky’s leeftijd kende ik het woord ‘duurzaamheid’ niet eens.’
Door Sky eten mijn man en ik wel minder vlees. Op haar twaalfde zei Sky dat ze geen dieren meer wilde eten. De eerste keer dachten we nog: wat is dit nu? Maar ze gaf goede argumenten en legde uit dat je lichaam het niet per se nodig heeft. Toen waren we snel overtuigd. Nu eten we hooguit één keer per week vlees. Dat vind ik leuk, dat de jongere generatie je aan het denken kan zetten. Op die leeftijd kende ik het woord duurzaamheid nog niet eens.”
Sky: “Ik doe het vooral omdat ik het zielig vind voor de dieren. Dat zij voor mij moeten sterven, terwijl ik niet eens vlees nodig heb om gezond te zijn. Ik heb twee katten en ik rijd paard. Ik eet dus geen paardenvlees, maar een koe is niet zo verschillend. Waarom zou ik dan wel een koe eten? Of een varken?”
Lucinda: “Ik ben meer van de tweedehandskleding dan Sky, dat is ook nog eens veel unieker. Maar ik doe er niet moeilijk over dat Sky fast fashion koopt. Soms doe ik ook met haar mee.”
Ik wil mijn kinderen niets verbieden, en merk dat het met haar mindset wel goed zit. Sowieso geloof ik niet in dat strikte en krampachtige. Ik leef bewust en vind het leuk andere mensen te laten zien dat duurzaam leven niet moeilijk hoeft te zijn. Maar ik wil een ander niets opleggen. Dat roept alleen maar weerstand op.”
Stelling 2: Duurzaamheid is voor mij belangrijker dan gemak.
Korte stilte.
Sky, voorzichtig: “Dan kies ik toch voor gemak. Misschien is dat een generatieding. Als het regent, kan ik naar de stad fietsen, maar ik kan ook online kleding kopen, en het dan weer terugsturen als ik het niet leuk vind.”
Lucinda, lachend: “Erg hè? Ik hou van soberheid, dus ik neig meer naar duurzaamheid dan naar gemak. Misschien heeft dat met mijn achtergrond te maken. Ik ben opgegroeid in Zuid-Afrika tijdens de apartheid. We hadden weinig en moesten zuinig omgaan met wat we wél hadden. Dat is een groot verschil met Sky. Zij geeft juist heel makkelijk geld uit.”
Sky: “Ja, ik ga elke week wel uit eten, met vriendinnen of met mijn zus. Jullie gaan echt nooit.”
Lucinda: “Klopt! Ik vind het zonde van mijn geld.”
Sky: “Jij zit ook liever op de camping dan ik. Ik begrijp echt niet dat je ergens naartoe gaat waar het minder comfortabel is dan thuis. Ik wil wel een eigen douche en wc. Je gaat toch op vakantie voor comfort?”
Lucinda: “Nee, joh. Je gaat op vakantie om nieuwe dingen mee te maken, om iets te beleven! Ik vind een hostel ook geweldig.”
Wie zijn Lucinda en Sky?
Lucinda (53) is empowerment-coach. Daarnaast schrijft ze boeken, zoals de serie Lefwijf, en spreekt ze zalen toe. Ze is gespecialiseerd in vrouwelijk leiderschap. Ook volgde ze recent opleidingen op het gebied van geluk en zingeving aan Amerikaanse universiteiten.
Sky (16) is tweedejaarsstudent Marketing & Communicatie op het mbo in Deventer. Daarnaast is ze sup-instructrice (stand up paddling, red.) op de sup-school van haar zus Charmaine (30).
Stelling 3: Duurzaam is vaak ook duur.
Lucinda: “Ik denk dat ik juist geld bespaar doordat ik bewust leef. Ik doe lang met mijn kleding en servies. Mijn telefoon is al acht jaar oud, ik koop pas een nieuwe als de huidige helemaal kapot is. En in de winter zetten we de verwarming heel laag, dat scheelt ook geld. Pittig, maar het went.”
Sky denkt na. “Als je minder vlees eet, compenseer je dat misschien met noten. Dat is over het algemeen wel duurder.”
Stelling 4: Ik vind het belangrijk dat mijn pensioen duurzaam wordt belegd.
Lucinda: “Ja, dat vind ik wel. Ik heb maar zo’n twaalf jaar in loondienst gewerkt en dus niet zoveel pensioen opgebouwd via mijn werkgever. Maar ik heb wel zelf geld opzijgezet en belegd. En ik vind dat een bedrijf daar goed mee moet omgaan.
Ook hecht ik er waarde aan dat een bedrijf een diversiteitsbeleid heeft. En ik let op de man-vrouw-verhouding.”
Sky: “Zo sta ik er ook in. Bedrijven moeten de intentie hebben iets te veranderen. En transparant zijn. Ik wil wel weten wat ze met mijn geld doen.”
Lucinda: “Helemaal mee eens! Bedrijven hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Moet alles morgen perfect zijn? Nee, dat niet. Zolang ze maar wel moeite doen.”
Stelling 5: Als individu kun je een groot verschil maken als het gaat om duurzaamheid.
Sky: “Ik denk dat je weinig invloed hebt op het grotere geheel. Ik eet geen vlees, maar zoveel mensen wel. Ga ik dan het leven van een koe redden? Ik denk het niet.”
Lucinda: “Je hebt ons toch geïnspireerd minder vlees te eten?”
Sky: “Ja, maar daar blijft het ook bij.”
Lucinda: “Ik denk dat je meer verschil maakt dan je denkt. Zelf run ik het kook- en cateringteam van onze kerk. Dus ik kook voor veel mensen, en gebruik zelden vlees. Dat inspireert hen ook weer. ‘Zit hier geen vlees in?’, zeggen ze dan verbaasd. Kleine dingen kunnen een groot verschil maken.”
Sky: ‘Ik zeg er wel wat van als vriendinnen rotzooi op straat gooien.’
Lucinda: “Ik vind het mooi om te zien hoe mijn kinderen omgaan met hun omgeving. Sky en haar zus maken het kanaal waar ze suppen regelmatig schoon. Staan ze met een vuilniszak en een prikker op hun supboard. Ze doen ook vaak clean-ups met bedrijven die iets duurzaams willen doen .”
Sky: “Wat je eruit vist, dat is soms niet normaal. Laatst had iemand een hele papieren container in het kanaal gedumpt. Toen heeft de gemeente het eruit gehaald.”
Lucinda: “Je zegt wel dat je weinig verschil maakt, maar op zo’n manier maak je echt wel impact, denk ik.”
Sky: “Ja, misschien is dat wel waar. Als vriendinnen rotzooi op straat gooien, zeg ik er ook wat van. Dan weten ze: dat moeten we niet doen als Sky erbij is!”